Maandag 30 december
In Gods aanwezigheid
Ik sta even stil
en denk na over Gods levengevende aanwezigheid
in elk deel van mijn lichaam, in alles om me heen,
in mijn hele leven.
Vrijheid
Ik vraag de genade
om mijn zorgen los te kunnen laten
en open te staan voor wat God van mij vraagt
zodat mijn liefdevolle Schepper mij kan leiden en vormen.
Bewustzijn
Wanneer ik mijn dagelijkse taken weer oppak,
herinner me er dan aan, Heer,
dat U altijd naast me staat.
Ik hoef nooit te wanhopen.
Het Woord van God
Lucas 2, 36-40
36In die tijd was er een profetes, Hanna, een dochter van Fanuël, uit de stam van Aser. Zij was hoogbejaard en na haar jeugd had zij zeven jaren met haar man geleefd. 37Nu was zij een weduwe van vierentachtig jaar. Ze verbleef voortdurend in de tempel en diende God dag en nacht door vasten en gebed. 38Op dit ogenblik kwam zij naderbij, dankte God en sprak over het kind tot allen die de bevrijding van Jeruzalem verwachtten.
39Toen zij alle voorschriften van de Wet des Heren vervuld hadden keerden zij naar Galilea, naar hun stad Nazaret terug. 40Het kind groeide op en nam toe in krachten; het werd vervuld van wijsheid en de genade Gods rustte op Hem.
Inspiratie
Anna was al heel lang weduwe. Haar hele leven was zij trouw in haar aanbidding van God in de tempel door gebed en offers. Voor zo'n leven wordt ze zelfs op aarde beloond doordat ze door de kracht van de heilige Geest de beloofde Messias herkent. God zal nooit overtroffen worden in zijn vrijgevigheid. Mogen de levens van de heiligen die ons zijn voorgegaan voor ons een bron van inspiratie zijn.
Mogen wij er als volgelingen van Jezus Christus altijd naar streven om God op de eerste plaats te zetten in ons leven en elke dag tijd besteden aan gebed en dankzegging, en Hem onze offers aanbieden.
Gesprek
Heer, ik weet dat er geen woorden nodig zijn als ik me tot U wend.
U doorziet mijn hart.
U kent mijn verlangens en mijn noden.
Ik leg mezelf in uw handen.
Besluit
Eer aan de Vader en aan de Zoon en aan de heilige Geest,
zoals het in het begin was,
is nu en zal altijd zijn,
wereld zonder einde. Amen.
Amen
Bedankt voor het bidden met Gewijde Ruimte.
Aandachtspunten.
Wat betekent dit?
Wees aanwezig door in contact te komen met je ademhaling, met je lichaam, met de geluiden en met alles wat er op dit moment aanwezig is, zodat je je kunt concentreren op deze gebedstijd.
De praktijk:
Bewust zijn van de aanwezigheid van God
Als iemand je zou vragen een ander woord voor ‘God’ te noemen, zou je het woord ‘Aanwezigheid’ kunnen gebruiken, want dat is wat God is. Toen Mozes aan Yahweh zijn naam vroeg, antwoordde Yahweh: ‘Ik ben die ben’ en dit betekent ‘Ik ben aanwezig’. God zegt eigenlijk: ‘Ik zal er voor je zijn. God is nauw betrokken bij alles, en vooral bij ons. De naam van Jezus is Emmanuel, wat ‘God is met ons’ betekent. Het evangelie volgens Matteüs eindigt met de wonderbaarlijke uitspraak: Weet dat Ik altijd bij jullie ben, ja, tot het einde der tijden.
(uit God vinden in alle dingen door Brian Grogan s.j.)
Lichaamshouding
Ga rechtop maar comfortabel in je stoel zitten, met een steun in je rug. Ontspan je lichaam (zonder achterover te leunen), met je voeten voor je op de grond en je handen op je bovenbenen of in je schoot.
Sluit je ogen of richt ze op een punt voor je. Richt nu je aandacht op wat je voelt in je lichaam. Begin bij je voeten en ga naar boven terwijl je stilstaat, misschien maar een paar seconden, bij elk lichaamsdeel dat je tegenkomt. Verplaats je aandacht van het ene lichaamsdeel naar het andere. Probeer elk lichaamsdeel je aandacht te geven alvorens verder te gaan. Je aandacht is gericht op wat je voelt, niet op gedachten over het voelen. Als je je ongemakkelijk voelt, jeuk hebt of van positie wilt veranderen, geef dan gewoon toe dat je je ongemakkelijk voelt, zeg tegen jezelf dat het in orde is en blijf zonder te bewegen je aandacht richten op wat je voelt in je lichaam.
De geest laat ons zelden lang met rust als we dit doen, maar begint aandacht op te eisen met opmerkingen en vragen: Dit is zonde van de kostbare tijd. Wat heeft dit met bidden te maken? Wat is het nut hiervan? Ga met de vragen en opmerkingen om zoals je met de jeuk omging; erken dat ze er zijn zonder te oordelen en focus je weer op wat je voelt.
Je kunt, als je wilt, overgaan tot explicieter gebed door de zin van Paulus voor jezelf te herhalen: door Hem leef ik, beweeg ik en ben ik.
(overgenomen uit God van verrassingen door Gerry W Hughes s.j.)
Ademhalingsoefening
Bij deze oefening richt je al je aandacht op het lichamelijk gewaarworden van in- en uitademen, zonder het ritme van je ademhaling doelbewust te veranderen.
Richt je aandacht op het voelen van de koude lucht die je neusgaten binnenkomt en de warme lucht wanneer je uitademt. In het begin kun je je onzeker voelen over je ademhaling en merken dat deze onregelmatig wordt, maar dit gaat meestal vanzelf over. Als dit toch het geval is en je merkt dat je buiten adem raakt, dan is deze oefening op dit moment niet geschikt voor jou.
De meeste mensen merken dat hun ademhalingspatroon verandert als ze deze oefening doen. Ze gaan dieper en langzamer ademen en worden slaperig. Op zichzelf is het een heel goede ontspanningsoefening, maar als je het graag wilt gebruiken om meer nadruk te leggen op je gebed, laat de inademing dan alles uitdrukken waar je naar verlangt in je leven, hoe onmogelijk het in de praktijk ook lijkt, en laat de uitademing uitdrukken dat je alles aan God overgeeft, heel je leven met al zijn zorgen, zonden, schuld en spijt.
Het is belangrijk om dit te doen zonder jezelf te veroordelen, of het nu gaat om goedkeuring of afkeuring. Houd je aandacht gericht op je verlangen om al je zorgen die je hebt uit handen te geven en klamp je er niet aan vast alsof het een dierbaar bezit is.
(overgenomen uit God van verrassingen door Gerry W Hughes s.j.)
Luisteroefening
Ga rechtop maar comfortabel in je stoel zitten, met een steun in je rug.
Let nu op de geluiden die je kunt horen, geluiden ver weg. Hoor ze gewoon, probeer ze niet te benoemen….
Let op de zachte geluiden en dan op geluiden die dichterbij komen. Luister gewoon, word je bewust van hen….
Van het geluid van je eigen ademhaling en eigen hartslag, zacht, maar jouw eigen levensritme….
Van het geluid van de stilte op jouw gebedsplaats, de stilte in jezelf….
Luister er een paar minuten naar.
(overgenomen uit Bidden in de vastentijd door Donal Neary s.j.)
Leidraad
Wat houdt dit in?
Tijdens het bidden ligt de focus op het ontdekken van de gave van een vrije wil die God ons gegeven heeft, zodat we onze wil kunnen afstemmen op wat God van ons vraagt, en tijdens het bidden open te staan voor de zijn verlangen voor ons.
De praktijk:
Bidden voor vrijheid
Dit gebed helpt om onszelf aan God te kunnen toevertrouwen. De heilige Ignatius beschrijft dit ‘Voorbereidend gebed’ als “God onze Heer de genade te vragen dat al mijn bedoelingen, daden en geestelijke werkzaamheden zuiver gericht mogen zijn op de dienst en de lof van zijne goddelijke Majesteit.”(De Geestelijke Oefeningen:nr. 46) Je zou deze woorden kunnen proberen:
Heer, ik wil me graag goed voorbereiden op deze gebedstijd.
Ik ben volledig beschikbaar en aandachtig voor U.
Help mij om mijn intenties te verduidelijken en te zuiveren.
Ik heb zoveel tegenstrijdige verlangens.
Ik houd me bezig met dingen die er niet echt toe doen of geen stand houden.
Ik weet dat als ik U mijn hart geef,
ik in alles mijn nieuwe hart zal volgen.
Bij alles wat ik vandaag doe, bij alles wat ik probeer te doen,
al mijn ontmoetingen, overpeinzingen – zelfs de frustraties en mislukkingen
en vooral in deze tijd van gebed,
mag ik mijn leven in uw handen leggen.
Heer, ik ben van U. Maak mij naar uw beeld en gelijkenis. Amen.
Handleiding om tot bewustwording te komen
Wat houdt het gebed in?
Het is vergelijkbaar met het levensgebed dat deel uitmaakt van de Ignatiaanse traditie, en betekent dat je terugkijkt op de afgelopen dag om te zien waar God in je leven werkzaam was. We kijken zowel naar momenten van “troost”, waar we Gods liefde, genade en barmhartigheid voelden, als naar momenten van “troosteloosheid”, waar we Gods aanwezigheid misschien niet hebben ervaren, of waar we ons op de een of andere manier van God en van de liefde hebben afgekeerd en tekort zijn geschoten. We danken God voor wat goed was en vragen Gods genade en vergeving voor wat moeilijk was of voor waar we zijn tekortgeschoten.
De praktijk:
Introductie op de terugblik
Als God aanwezig is in ieder aspect van ons leven, hoe herkennen we dan zijn handelen en hoe reageren we daarop?
Aan het einde van de dag, vooral voordat we gaan slapen, heeft de geest de neiging om, zonder dat we ons daar bewust van zijn, sommige gebeurtenissen van de dag zo levendig weer te geven dat we, als de dag bijzonder bewogen is geweest, moeite kunnen hebben om in slaap te komen. We kunnen situaties herbeleven en denken aan de slimme en scherpzinnige opmerkingen die we hadden kunnen maken als we sneller van begrip waren geweest, enzovoort.
De introductie op de terugblik is gebaseerd op deze natuurlijke neiging van de geest. Het kan helpen om ons meer bewust te laten zijn van Gods aanwezigheid en handelen in ons dagelijks leven, en om gevoeliger te worden voor de momenten waarop we Gods genade aanvaarden en afwijzen.
Welke stappen zijn er tijdens een terugblik?
Laat je gedachten de voorbije dag overlopen en onthoud je van elke vorm van zelfoordeel, of het nu gaat om goed- of afkeuring, en besteed alleen aandacht aan de momenten van de dag waarvoor je dankbaar bent. Zelfs de meest verschrikkelijke dag kent enkele goede momenten, als we maar de moeite nemen om er aandacht aan te besteden – het kan de aanblik van een vallende regendruppel zijn, of het feit dat ik beelden kan onderscheiden. Als mensen deze oefening doen, zijn ze over het algemeen verbaasd over het aantal en de verscheidenheid van goede momenten op een dag die anders snel vergeten zouden zijn – misschien overschaduwd door de pijnlijke gebeurtenissen van die dag. Dank God voor de momenten waarvoor je dankbaar bent.
Na dankzegging is de volgende stap het terughalen van je innerlijke stemmingen en gevoelens, waarbij je, als je kunt, aangeeft wat tot die gevoelens heeft geleid, maar ook hier geldt dat je je onthoudt van elke vorm van zelfoordeel. Kijk samen met Jezus naar deze gemoedstoestanden en vraag Hem om je te laten zien welke houding daaraan ten grondslag ligt. Het is niet de bedoeling om een analyse te maken van je ervaringen, maar om ze te overdenken in de nabijheid van Jezus zodat Hij ons kan laten zien waar we Hem hebben toegelaten en waar afgewezen. We zijn Hem dankbaar voor die momenten dat zijn grootheid tot ons is doorgedrongen en vragen Hem om vergeving voor de keren dat dit ons niet gelukt is. Hij weigert nooit om vergeving te schenken. Hij kent onze zwakheden veel beter dan wij. Het enige dat we hiervoor hoeven te doen is het Hem te laten zien en Hij zal onze zwakte omzetten in kracht. We sluiten af met een kort gebed, dat ook vooruitblikt naar de dag die komen gaat, en vragen Gods hulp.
Gebed voor de terugblik
Heer, U kent mij beter dan ik mezelf ken. Uw Geest is aanwezig op elk moment van mijn leven. Dank U voor de genade en liefde die U mij schenkt. Dank voor uw voortdurende, liefdevolle uitnodiging om U in mijn leven te mogen toelaten. Vergeef me voor de keren dat ik die uitnodiging heb afgewezen en mezelf van U heb afgesloten. Help me de komende dag om uw aanwezigheid in mijn leven te herkennen, om mezelf voor U open te stellen, om U in mij werkzaam te laten zijn, tot meerdere eer en glorie van U. Amen.
Scripture Guide
What is it?
This is where we read a passage of scripture, slowly and mindfully, and see what strikes us or catches our attention. How is God speaking to us through His Word? Below are some thoughts and exercises on how to do this.
Practice:
Listening to the Word
Read over the passage, slowly, several times and see if any word or phrase stands out for you, and stay with that phrase for as long as you like before turning your attention to any other.
The process is a bit like sucking a boiled sweet (for US readers, hard candy). Do not try to analyse the phrase, just as you would not normally break up a boiled sweet and subject it to chemical analysis before tasting it.
Often a phrase will catch the attention of our subconscious mind’s needs long before our conscious mind is aware of the reason for the attraction. That is why it is good to remain with the phrase for as long as possible without trying to analyse it.
I may find all sorts of distractions running through my mind, but some thoughts, far from being distractions, can become the substance of my prayer. It is as though the phrase of Scripture is a searchlight which plays upon my stream of consciousness, thoughts, memories, reflections, daydreams, hopes, ambitions, fears, and I pray out of the mixture of God’s Word and my inner thoughts and feelings.
Scripture as a Searchlight
The opening verse of the Bible, “Now the earth was a formless void, there was darkness over the deep and God’s spirit hovered over the water”, is describing a present state of affairs, not a past event, and when I pray from the Scriptures I am letting the Spirit of God hover over the chaos and darkness of my being.
When I allow the Word of God to hover over my preoccupations, then anything can happen, for he is the God of surprises. It is important that I do not hide my inner chaos from the Word of God or from myself. We are often so trained that we think it wrong to allow any negative feelings entry into our prayer, especially negative feelings about God. We have to learn to grow out of this training, expressing our feelings and thoughts freely before God and trusting that he is big enough to take our tantrums. There is no point in pretending before God, who knows us better than we know ourselves.
There is no thought, feeling or desire within you which cannot become the substance of your prayer in the light of God’s Word, when you know that God loves the chaos that is you and that his Spirit working in you can do infinitely more than you can think or imagine.
Dealing with Distractions
Trying to pray like this, it may well happen that the mind begins to fill with questions and apparent distractions. How do I know that I am not deceiving myself? How do I know these words are true, that God really does communicate himself through them? Do I really have faith in God? These are valid questions, but for now let them wait. When a child is frightened in the night, the mother goes and lifts the child and says, ‘It’s all right,’ and the child gradually quietens. But if she has a prodigy on her hands who replies, ‘But mother, what epistemological and metaphysical assumptions are you making in that statement and what empirical evidence can you adduce in support of your contention?’ then mother really has a problem in her arms. In prayer we are like that impossible child if we refuse to listen to God until he has measured up to whatever criteria we may care to lay down. We communicate with him first with our hearts. The heart is not mindless: it has reasons, deeper than we can see at first with our conscious minds.
Having left the questions aside for now, what do I do with all the other distractions which flood my mind? I may begin to wonder if I left the gas on, or remember an email I forgot to send. If it is urgent, like the gas, the safest thing is to go and check. With matters that can wait, perhaps jot them down for later. Anything else which comes to mind, far from being a distraction, can become the substance of my prayer.
Inspiration Guide
In this section we give you some thoughts and impressions on which to reflect, in order to help you dive more deeply into the scriptures, and apply them to your own life. These are the thoughts of individuals and so there may be some that speak to you and others that don’t, even some things you agree with and others you don’t. Feel free to take on board only that which you find helpful and simply let go of the rest. Sometimes a word or idea may challenge us, and we may like to bring this to prayer to see if the Lord is speaking to us in a new way, or wants us to learn or understand something new. We pray for open and receptive hearts and minds and try to leave our preconceptions behind as we enter into this “Sacred Space” with God.
Richtlijnen voor gesprek
Wat houdt dit in?
Dit is het deel van het gebed waarin we met Jezus (of welke Persoon van de Drie-eenheid dan ook waar we het meest mee verbonden zijn) spreken over wat we zojuist in de Bijbel hebben gelezen of in onszelf ervaren, precies zoals we dat met een dierbare vriend zouden doen. Dit wordt vaak een “gesprek van aangezicht tot aangezicht” met de Heer genoemd, en het kan helpen om Jezus naast je te zien staan of zitten, en je voor te stellen dat Hij naar je kijkt. Het is belangrijk om zowel met de Heer te spreken als te luisteren naar wat Hij antwoordt. Dit is een plek om naartoe te komen zoals je bent, zonder pretenties – je kunt helemaal jezelf zijn voor God, die van je houdt.
De praktijk:
In gesprek met Jezus
Stel je voor dat Jezus dicht bij je zit. Door dit te doen stel je je verbeelding in dienst van je geloof. Jezus is hier niet op de manier zoals jij je Hem voorstelt, maar Hij is er zeker en je verbeelding helpt je om je daarvan bewust te worden. Spreek nu met Jezus …. als er niemand in de buurt is, spreek dan met zachte stem …. Luister naar wat Jezus als antwoord tegen je zegt, of wat je je inbeeldt dat Hij zegt …. Dat is het verschil tussen denken en bidden. Als we denken, praten we meestal tegen onszelf. Als we bidden, spreken we met God.
Anthony de Mello SJ, Sadhana pagina’s 78-79
De heilige Ignatius noemt dit gesprek een ‘colloquium’ en zegt:
Een colloquium is, zoals gebruikelijk, de manier waarop een vriend spreekt met een andere vriend, of een dienaar met zijn heer – nu eens vraagt hij een genade, dan weer beschuldigt hij zich van wat verkeerd liep of hij deelt mee wat hem bezighoudt en vraagt om raad. …. In de gesprekken behoren we te overleggen en te vragen naargelang het onderwerp; dat wil zeggen, naargelang ik mezelf bekoord of getroost voel, naargelang ik verlang om de ene of de andere deugd te bezitten, of om mezelf op de ene of de andere manier te richten, of om verdriet of vreugde te ervaren over de zaak waar ik over nadenk. En tenslotte zou ik moeten vragen naar wat ik in het bijzonder verlang met betrekking tot bepaalde zaken.
De Geestelijke Oefeningen nrs. 54, 199
Afsluiting
Een moment om af te sluiten met een laatste gedachte of gebed, misschien om God te danken of om voor jezelf een doel te stellen terwijl je weer verder gaat met je dagelijkse activiteiten en leven.