Omgaan met vrijheid

Dachau lag dichter bij de stad München dan ik dacht. Om de een of andere reden meende ik dat het kamp zich ergens diep op het platteland, aan het eind van de wereld zou bevinden. Tijdens de rondleiding ontdekte ik dat het in het begin van de jaren dertig was gebouwd. Het werd niet gebouwd om een bepaalde etnische groep op te sluiten, maar iedereen die het publiekelijk oneens was met het beleid van Hitler. Dit veranderde met de tijd.

De rondleiding was zowel somber als intrigerend. Er was veel om te onthouden, maar één onderdeel van de rondleiding zal ik nooit vergeten. Aan het einde van de rondleiding beschreef de gids de dagen waarop de Duitse soldaten het kamp verlieten en de gevangenen in hun barakken achterlieten. Toen de gevangenen merkten dat de soldaten weg waren, wilden ze het kamp verlaten, maar de geallieerde officieren die de leiding hadden over de gevangenen stonden erop dat ze bleven waar ze waren. Dagen later vonden de geallieerde troepen hun weg naar het kamp en bevrijdden de gevangenen. De troepen waren geschokt door wat ze aantroffen.

De geallieerde commandanten hadden gelijk. Als de gevangenen zich een weg naar open wegen hadden gebaand, zouden ze misschien zijn gestorven of zijn aangevallen door de oprukkende troepen, die van een afstand niet zouden hebben geweten wie die mensen waren.

Ik stond even stil toen de rondleiding ten einde liep. Een zacht stemmetje drong mijn ziel binnen en zei: ‘Het is vaak moeilijker om met vrijheid om te gaan dan met gevangenschap.’ Dit zachte stemmetje en het beeld van dat gevangenkamp zijn vaak bij me opgekomen wanneer ik voor veranderingen stond, met de bijbehorende nieuwe uitdagingen en kansen.
Alan Hilliard, Dipping into Life: 40 Reflections for a Fragile Earth