Tot inkeer komen
Het is geen toeval dat we Johannes de Doper en zijn uitdagende boodschap juist in de Advent ontmoeten. Zijn oproep tot bekering maakt ons misschien niet meteen enthousiasme – we zijn deze weken vooral in een feeststemming – maar ‘zich bekeren’ betekent letterlijk ‘bekering’ of ‘ommekeer’ (metanoia). Het gaat er niet om dat we onszelf overladen met schuldgevoel, maar dat we ons laten uitnodigen tot verandering: om ons af te keren van wat ons geen leven schenkt, en te omarmen wat ons helpt om voluit en evenwichtiger te leven.
Op die manier scheppen we ruimte om de genade en liefde van Christus met Kerstmis te ontvangen; ook worden we opnieuw bewust van zijn liefdevolle aanwezigheid in ons hart en in de wereld om ons heen. Dat werkt bevrijdend en stelt ons in staat om ons toe te wijden aan de liefde en aan het geboren laten worden van God in ons hart.
Hoe we ons in deze weken voorbereiden, is van belang en kan vele zegeningen brengen. Vandaag nodigt Johannes de mensen die zich verzameld hebben – en ook ons – uit om tot inkeer te komen
Tríona Doherty en Jane Mellett, The Deep End: A Journey with the Gospels in the Year of Matthew
Lees meer
De God-drager
In de loop van de tijd zijn onze beelden van Maria behoorlijk ‘gekuist’. Deels kwam dit door culturele opvattingen over de rol van vrouwen, maar ook door de langdurige verbinding in de traditie van de Kerk tussen ‘heiligheid’ en ‘zuiverheid’ bij vrouwen.
We keren terug naar het oorspronkelijke verhaal, naar Maria’s eerste verschijning als de moedige, vastberaden, ademloze, geestdriftige jonge vrouw die haastig naar het huis van Elisabeth ging – zwanger van Gods belofte, zwanger van vreugde, dragend het Woord van God en het doorgevend aan anderen.
Velen van ons hebben een bijzondere devotie tot Maria. Advent is een uitgelezen tijd om te overwegen wat Maria ons kan leren over leerling-zijn en over het ‘dragen van God’ (theotokos). God vraagt van ieder van ons om dragers te zijn van zijn liefde en zijn Woord. Onze uitdaging is om ruimte te scheppen voor God in al onze menselijke ervaringen – in onze vreugde én in onze gebrokenheid.
Laten we in de voetsporen treden van Maria, de eerste evangeliste. Laten we ook luisteren naar de ervaringen van de vrouwen in onze Kerk en samenleving, die door hun kracht en enthousiasme het werk voortzetten om Christus te dragen – in en naar onze wereld.
Tríona Doherty en Jane Mellett, The Deep End: A Journey with the Gospels in the Year of Luke
De opgeruimde ziel
Tijdens de Advent worden we uitgenodigd om onze ziel eens ´op te ruimen´. Net als bij een huis vergt dat inspanning; het gebeurt niet vanzelf. Als we werkelijk willen dat de Heer komt en een tijdje bij ons blijft, moeten we de weg voor Hem bereiden. Het gaat erom het huis op orde te brengen – de ziel op orde te brengen. Op een gegeven moment en plaats moeten we opnieuw de woorden van de honderdman horen en beseffen dat deze ook de onze zijn: ‘Heer, ik ben niet waard dat Gij onder mijn dak komt.’
Daarvoor hebben we een plan van aanpak nodig, een soort kaart die ons onderweg de richting wijst. Het sacrament van de verzoening biedt een deel van die routekaart. De coördinaten liggen al voor ons klaar; de eerste stap vinden we misschien in de woorden: ‘Zegen mij, Vader, want ik heb gezondigd.’
Vincent Sherlock, Let Advent be Advent
Lees meer
Het hogere goed
In een individualistische cultuur, misschien wel meer dan ooit, moeten we leren van de les die Christus Koning ons voorhoudt. Wij zijn de hoeders van onze broeders en zusters. ‘We leven in elkaars schaduw’, zoals een Iers gezegde luidt. Onafhankelijkheid is goed en waardevol, maar onderlinge afhankelijkheid is het hogere goed – een warm hart en een open hand. De nood van oorlogsvluchtelingen is uitgebreid gedocumenteerd, maar er waren en zijn verontrustende stemmen die zich daartegen verzetten. De Ierse rune over gastvrijheid zegt:
We zagen gisteren een vreemdeling.
We plaatsten voedsel op de eetplaats,
drank op de drinkplaats,
muziek op de luisterplaats.
En met de heilige naam van de Drie-ene God
werden wij gezegend, en ook ons huis,
ons vee en onze dierbaren.
Zoals de leeuwerik zingt in haar lied:
vaak, vaak, vaak komt Christus
in de gedaante van de vreemdeling.
Dit is natuurlijk niet iets uitsluitend Iers. Veel culturen weten instinctief dat we het hart van de vreemdeling moeten eren; dat we moeten erkennen hoezeer die ander op ons lijkt; dat we ons de menselijkheid van ieder mens moeten herinneren. Het verwelkomen van de vreemdeling zegent onszelf, evenzeer als het de ontvanger van onze gastvrijheid helpt.
In Gods familie zijn er geen vreemden, alleen verwanten of stamgenoten, zoals we zouden zeggen. Verwantschap is Gods droom die werkelijkheid wordt. Stel je een cirkel van compassie voor waar niemand buiten staat. Alles wat je met liefde doet, heeft eeuwige waarde.
Vandaag zegt Christus Koning ons: ‘Wat je voor anderen doet, dat doe je voor Mij.’
Tom Cox, The Sacred Heart Messenger, november 2023
Lees meer
God omarmt ieder van ons
Christus is in ons verrezen. Soms zijn we te druk bezig om deze waarheid te zien. Maar wanneer we dat wél doen, wanneer we beseffen dat God werkelijk in alle dingen aanwezig is en ieder van ons omarmt, dan verandert onze houding en onze gezindheid. We verlangen ernaar ons beschikbaar te stellen voor deze God van liefde en mededogen. We verlangen ernaar Gods wil zichtbaar te maken.
En zo houden onze handen op met doen om het doen, en stellen we ons ten dienste van Gods droom. We laten Gods Geest door onze handen werken – door ons hele lichaam – in nederigheid en geduld, terwijl we onderscheiden welke unieke plaats wij innemen in Gods droom. Onze handen leren het werk van de Heer te doen, terwijl we dieper binnentreden in het mysterie van God zelf.
Eric Clayton, The Sacred Heart Messenger, september 2023
De reis van ons leven
Uiteindelijk zal ieder van ons het einde van onze reis hier op aarde bereiken. Christenen geloven dat het leven verandert, maar niet eindigt. We zijn allemaal onderweg, en velen van ons zullen verlies ervaren. We hebben hoop in Christus, maar dat neemt niet weg dat we werkelijk zullen rouwen om onze dierbaren en dat ons hart zal breken.
Een gestorven persoon kun je nooit vervangen, want ieder mens is uniek. We zullen nieuwe liefdes ontdekken, maar we mogen en hoeven het verleden niet te vergeten. Misschien is Gods plan juist om een eenheid onder mensen te scheppen – ‘Mogen zij één zijn zoals U en Ik, Vader, één zijn.’ Wanneer we iemand verliezen die ons dierbaar is, kunnen we elkaar troosten zoals Jezus ons leerde, maar ik denk niet dat Hij ooit bedoelde dat de ene persoon de andere zou kunnen vervangen.
Je dierbare laat vele kostbare herinneringen achter. Misschien had hij of zij een eigen ritueel, en kunnen we hun leven vieren door dit te herhalen. We kunnen ook iets doen ter nagedachtenis, zoals een boom planten of een boek opdragen. Dit stukje draag ik op aan mijn geliefde moeder, die onlangs is overleden. Ik ben gezegend met de steun van vrienden en familie, maar ik mis haar enorm. Niemand kan je verloren geliefde vervangen. Maar liefde kan niet verdwijnen en liefde kan niet sterven.
Mary Hunt, The Sacred Heart Messenger, november 2023
Lees meer
Gebed om het leven van onze overledenen te vieren
November is een maand om voor onze overledenen te bidden en hun leven in dankbaarheid te gedenken. We dragen herinneringen mee aan hen die ons zijn voorgegaan. We hebben een schat aan goede herinneringen aan geliefde familieleden, en misschien ook pijnlijke herinneringen aan scheiding en verzoening; herinneringen aan school, de buurt en talloze kleine gebaren van vriendelijkheid.
Bij een overlijden kunnen we terugkijken en zien dat veel onverwachte dingen in het leven de moeite waard waren en ons vreugde hebben gebracht, ook al waren ze destijds moeilijk. Ons geloof helpt ons omgaan met pijnlijke herinneringen aan anderen, of we hen nu missen of spijt hebben over bepaalde aspecten van onze relatie met hen. Zij zijn nu bij God en in de volheid van liefde, mogelijk met berouw over fouten, zonden en tekortkomingen. Bij God zullen wij op ons best zijn, voor altijd.
Een veelgelezen Bijbeltekst bij uitvaarten is het gedeelte uit Prediker over dat er ‘een tijd is voor alles’. Het moment van onze dood ligt niet in onze handen. Het is niet zo dat God de sterfdatum vooraf had vastgelegd, maar wel dat het lichaam zijn eigen ´klok´ heeft en slechts een beperkte tijd kan meegaan. Op dat moment is God nabij, heel dichtbij, klaar om ons thuis te verwelkomen.
De uitvaartliturgie dankt God voor het leven van de overledene, maar stelt ook de vraag: waar is hij of zij nu? Het enige wat we kunnen zeggen is dat we God van aangezicht tot aangezicht zullen zien en, op een mysterieuze manier, verenigd zullen zijn met allen die we op aarde hebben gekend en liefgehad.
Bij elke uitvaart kunnen we iets meenemen dat we van de overledene hebben ontvangen – hun steun, hun gebeden, hun liefde. Ook als we veel verdriet hebben kunnen we na een uitvaart naar huis gaan met het antwoord op de vraag: ´Hoe heeft deze persoon mijn leven verrijkt?´
Donal Neary s.j., The Sacred Heart Messenger, november 2023
Lees meer
Leven in gemeenschap met anderen
Geef ons ogen om de diepste noden in het leven van mensen te zien.
Geef ons harten vol liefde, zowel voor onze naasten als voor de vreemdelingen die we ontmoeten.
Help ons te begrijpen wat het betekent om anderen lief te hebben zoals we onszelf liefhebben.
Leer ons te zorgen op een manier die kracht geeft aan wie ziek zijn.
Vul ons met vrijgevigheid wanneer we de hongerigen te eten geven en de dorstigen te drinken.
Laat ons een genezende aanwezigheid zijn voor wie zwak en uitgeput zijn, door hen gastvrijheid en vriendelijkheid te bieden.
Laat ons niet vergeten te luisteren en een helpende hand én hart te bieden wanneer de gelegenheid zich voordoet.
Geef ons begripvolle harten wanneer we van mening verschillen, maar laat ons nooit onaangenaam zijn naar elkaar toe.
Inspireer ons om actief op zoek te gaan naar hen die ongezien en onbekend zijn, en hen in ons midden op te nemen.
Help ons om gastvrij te zijn voor ieder die bij ons aanklopt.
John Cullen, The Sacred Heart Messenger, augustus 2023
Lees meer
Asiel bieden
Het debat over vluchtelingen die illegaal worden verhandeld – of ze wel of geen recht hebben op enige middelen – overheerst vaak de gesprekken en kan leiden tot wantrouwige en veroordelende opmerkingen die verdeeldheid tussen mensen uitlokt en angst en haat aanwakkeren. Populisme en extremisme tieren hier welig bij.
Het verhaal van de barmhartige Samaritaan laat ons achter met vragen over wie wij zijn, waar wij onszelf in het verhaal plaatsen, en het geeft ons een ongemakkelijk gevoel dat wij ieder van de personages zouden kunnen zijn – of misschien wel allemaal. Wij zijn mensen die gemakkelijke, soms zelfs religieuze excuses vinden om niet te doen wat van ons wordt gevraagd. Wij zijn mensen die door een gewelddadige en zinloze wereld hulpeloos aan de kant van de weg worden achtergelaten. Wij zijn ook mensen die, zoals de verachte Samaritaan, aan een vreemdeling een dienst van mededogen, vriendschap en gastvrijheid kunnen aanbieden.
Wij worden uitgenodigd om verrassende vreemdelingen van gastvrijheid voor elkaar te zijn! Dat betekent ook dat wij onverwachte gastvrijheid zullen ontvangen van verrassende vreemdelingen – onze naasten.
Het bieden van asiel was ooit een kenmerkende dienst van de Kerk; dit zou hersteld moeten worden. Niemand mag zich buitengesloten voelen van onze Kerk. Asiel bieden is een trouw getuigenis van de boodschap en de zending van de Kerk. Asiel bieden is de synodale manier van trouw, hoopvol en liefdevol zijn. Dat betekent dat wij onszelf kwetsbaar maken voor anderen die we niet begrijpen, waarschijnlijk niet aardig vinden, en misschien zelfs schokkend of bedreigend achten.
John Cullen, The Sacred Heart Messenger, juli 2023
Lees meer
Het bredere perspectief
Een vriend, die de diagnose van een terminale ziekte kreeg, merkte op dat hij zich nu ging bezighouden met de serieuze taak van het sterven: loslaten van alles wat hem nog vasthield en zorg dragen voor het onafgemaakte in zijn leven en relaties. Ouder worden betekent niet met je pijp en pantoffels gaan zitten in een schommelstoel. Het vraagt om serieus werk waarvoor we in de voorgaande jaren niet zijn toegerust.
De vlinder heeft ons hier veel te leren. Terwijl zij over het bos vliegt waar ze ooit uit haar cocon kwam en haar metamorfose doormaakte, kijkt ze neer op haar nakomelingen, die nog steeds als rupsen over de takken kruipen, zonder enig besef van wat er voor hen ligt. Het draait voor hen enkel om eten en zelfbescherming. Maar de vlinder ziet het grotere geheel. Zij weet dat het rupsenleven niet het einde van het verhaal is. Zij weet dat juist op het moment dat je denkt hulpeloos uit elkaar te vallen, er iets wonderbaarlijks kan ontstaan.
Wanneer je het grotere geheel kunt zien, verandert alles. Je weet dat alles voorbijgaat en dat de menselijke geest blijft voortbestaan. Je kijkt anders naar het leven. Je kijkt door de lens van de mysticus. Het vermogen om het grotere perspectief te zien kan de jongere mensen in je leven helpen om beter om te gaan met – en misschien zelfs verder te kijken dan – de voorbijgaande worstelingen in hun eigen bestaan.
Wanneer Simeon het kind Jezus aanschouwt, verklaart hij dat hij nu bereid is te sterven, want hij heeft de vervulling van Gods droom gezien. Zoals Simeon heb jij de berg van je leven beklommen. Je ziet de wijde horizon, met zijn schoonheid én zijn gevaren. Je hebt de kracht van God in je eigen leven ervaren. En zelfs wanneer je het punt nadert waarop je alles wat je kent en liefhebt moet loslaten, sta je – net als de ontluikende vlinder – op de drempel van transformatie.
Margaret Silf, The Sacred Heart Messenger, december 2023
Lees meer